H μελωδία της αποτυχίας...

Μεγαλώνουμε παιδιά με «δυσανεξία» στην αληθινή ζωή

Σε αυτή τη χώρα της καθολικής καταβαράθρωσης οι περισσότεροι γονείς εξακολουθούν να αρνούνται το δικαίωμα του παιδιού τους στην αποτυχία.

Δεν είναι τυχαίο ότι στον τόπο των αρνητικών ρεκόρ, η παιδική ηλικία θυμίζει ακόμη αγώνα δρόμου για την ψυχαναγκαστική τελειότητα. Η βαλλόμενη πανταχόθεν ελληνική οικογένεια επιμένει σχεδόν εμμονικά να λειτουργεί σαν εταιρεία, εστιάζοντας κυρίως στον τομέα της παραγωγικότητας και των ικανοτήτων (π.χ. Proficiency στην Α‘ Γυμνασίου). Αποστολή της εταιρείας είναι να παράξει τέλεια παιδιά.

Η αποστέρηση του δικαιώματος στην αποτυχία συμβαδίζει ασφαλώς με την εξ απαλών ονύχων προστασία από τη δυστυχία. Τα τέλεια παιδιά καλούνται να ζήσουν μια τέλεια ζωή, προστατευμένα ακόμη και από τη σπαρακτική πραγματικότητα.

Οι εγχώριοι γονείς είναι πεπεισμένοι πως, ό,τι και να συμβαίνει, τα δικά τους παιδιά πρέπει να μεγαλώσουν μέσα σε έναν κόσμο χωρίς προβλήματα, ρωγμές, ματαιώσεις. Να μπουσουλούν στο διηνεκές μέσα σε ένα αχανές playroom με σουηδικά ξύλινα παιχνίδια, σπιτικά cupcakes που μόλις βγήκαν από τον φούρνο, μια παντελώς ανέφελη οικογενειακή ζωή και παραμύθια με happy endings. Οι άλλοι είναι πάντοτε εκείνοι που συνθλίβονται, αποτυγχάνουν, στραπατσάρονται, τρώνε τα μούτρα τους.

Ακόμη και σε αυτήν την Ελλάδα του 2017 (με τα ρεκόρ ανεργίας και κατάθλιψης), τα παιδιά δεν πρέπει επ’ ουδενί λόγω να εκτεθούν στην ευθραυστότητα της ανθρώπινης ζωής. Δεν πρέπει π.χ. να μάθουν ότι η δασκάλα της μουσικής λείπει κάθε Παρασκευή γιατί υποβάλλεται σε χημειοθεραπείες, ότι η αδελφή του μπαμπά δεν μπορεί να κάνει δικά της παιδιά και υιοθέτησε ένα κοριτσάκι, ότι ο γάμος του θείου κατέληξε σε ένα επώδυνο διαζύγιο, ότι το αγοράκι στην απέναντι πολυκατοικία έχει «ειδικές ανάγκες», ότι ο μπαμπάς έχει μήνες να πληρωθεί κ.ο.κ.

Οπως έγραφε προ καιρού ο δημοσιογράφος Τιμ Λοτ στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian»: «Είναι μια πεποίθηση που ενσταλάζουμε στα παιδιά, η άποψη ότι αν δεν είσαι ευτυχισμένος είσαι αποτυχημένος. Και αυτή η άποψη, τόσο αναπόσπαστο πλέον κομμάτι του «πνεύματος του καιρού μας» που σχεδόν δεν την παρατηρούμε, είναι από τους βασικούς λόγους για τους οποίους δυσκολευόμαστε να είμαστε ευτυχείς: υποθέτουμε ότι όλοι οι άλλοι είναι και ότι εμείς δεν είμαστε. Είναι ψέμα. Ως παιδί έχεις κι εσύ δικαίωμα να είσαι δυστυχισμένο».

Εξυπακούεται ότι δεν είναι μόνο τα παιδιά που δυσκολεύονται να συμφιλιωθούν με τη «δυστυχία». Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι οι γονείς παραμένουν η δημογραφική ομάδα με τη μεγαλύτερη δυσανεξία στην «αληθινή ζωή». Δυσκολεύονται, μεταξύ άλλων, να συμφιλιωθούν με τις δυσκολίες της γονεϊκότητας, τις ανεπάρκειές τους και βέβαια, πάνω απ’ όλα, με τα – ατελή – παιδιά τους.

Σε πείσμα της ελληνικής πραγματικότητας, ψυχολόγοι και νευροεπιστήμονες υπενθυμίζουν ξανά και ξανά ότι αυτό που τελικά παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός παιδιού δεν είναι το πόσο συντονισμένα και αποτελεσματικά συσσωρεύουμε στον εγκέφαλό του πληροφορίες στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Η γνώση χρειάζεται, αλλά πιο ζωτική είναι η γνώση της ζωής.

Γι’ αυτό και καθαρά μη γνωστικές δεξιότητες, όπως η περιέργεια, το περίφημο «grit» (ψυχικό σθένος), η επιμονή, ο αυτοέλεγχος, η αυτοπεποίθηση και η αποφασιστικότητα αποδεικνύονται πολύ καλύτερη συνταγή επιβίωσης. Διότι αυτά τα συστατικά έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα του παιδιού να αντεπεξέλθει σε όλα αυτά που θα βρεθούν αναπόφευκτα στον δρόμο του. Ίσως μάλιστα τα «λιγότερο καλά» να αποδειχτούν πιο χρήσιμα.

Αλλως ειπείν, ο χαρακτήρας του παιδιού δομείται τελικά επάνω σε αυτό που η δυτική κοινωνία των γρανιτένιων success stories τρέμει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο: το λάθος. Πάλι καλά που τα παιδιά το γνωρίζουν ενστικτωδώς (από την πρώτη εκείνη τούμπα που «τρώνε» μόλις κάνουν τα πρώτα τους βήματα).

Μένει στους γονείς να αφουγκραστούν αισίως τη μελωδία της αποτυχίας. Να αντιληφθούν ότι η παιδική ηλικία δεν είναι ο Κήπος της Εδέμ αλλά ένα φυτώριο απογοητεύσεων, σφαλμάτων, αποδοκιμασιών και ματαιώσεων. Όπως παροτρύνει ο Σάμιουελ Μπέκετ: «Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα».

Σχόλιο Διαχειριστή: Πέρα για πέρα αληθινή η προσέγγιση! Συνεχώς παρατηρώ γονείς αγχωμένους να περνάνε τα παιδιά τους καλά, γονείς αγχωμένους να μην ματαιωθούν και απογοητευτούν τα παιδιά τους, γονείς που κυνηγάνε μια ψεύτικη ζωή για τα παιδιά τους...
Τα παιδιά αυτά λοιπόν μεγαλώνουν μέσα στην γυάλα της επιτυχίας και όταν έρθουν σε επαφή με τον πραγματικό κόσμο η αποτυχία και η απογοήτευση τα καταβαραθρώνουν και μερικά (τα πιο αδύναμα ψυχικά) οδηγούνται και στα ναρκωτικά ή ακόμα και την αυτοκτονία...
Αφήστε τα παιδιά σας να αποτύχουν (σε ελεγχόμενες συνθήκες), αφήστε τα να νιώσουν ότι δεν είναι το κέντρο του κόσμου, να πιούνε από το λάστιχο βρε αδερφέ, να πέσουν και να ανοίξουν το γόνατο...και πόσα άλλα ακόμη.
Έτσι μαθαίνουν την ζωή...

Πηγή: tovima.gr

Προσοχή!!! Η «Πρόκληση των 48 ωρών» (48 hours Challenge)

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος, MSc Εγκληματολογίας Κωνσταντίνα Καστελιώτη, συνεργάτης του Κέντρου Λόγου, Γραφής & Συμπεριφοράς ΛΟΓΟ-ΤΕΧΝΙΑ

Στο διαδικτυακό κόσμο στον οποίο οι σύγχρονοι έφηβοι αφιερώνουν πολύ χρόνο, συχνά σε καθημερινή βάση, κυριαρχούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως, για παράδειγμα, το facebook. Πέρα από το προφίλ του κάθε χρήστη όπου ο καθένας μπορεί να παρουσιάζει τον εαυτό του όπως επιθυμεί, στο facebook μπορεί κανείς να βρει και κάποια «παιχνίδια» τα οποία στοχεύουν στο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των εφήβων και να τους υπαγορεύσουν «αποστολές» που θα πρέπει να διεκπεραιώσουν στον πραγματικό κόσμο.

Ένα πρόσφατο τέτοιο «παιχνίδι» είναι η «Πρόκληση των 48 ωρών» (48 hours Challenge). Ο έφηβος που θα συμμετέχει καλείται να φύγει από το σπίτι του για 48 ώρες, συνήθως μαζί με κάποιον άλλο έφηβο ή με ομάδα συνομηλίκων. Για όσο διάστημα αγνοείται, το σκορ του αυξάνεται κάθε φορά που το όνομά του αναφέρεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης [1] .

Ήδη έχουν σημειωθεί μερικά περιστατικά στη Βόρεια Ιρλανδία και στη Βρετανία με εφήβους να συμμετέχουν από την ηλικία των 14 ετών. Η «Πρόκληση των 48 ωρών» αποτελεί συνέχεια του «Game of 72», ενός αντίστοιχου «παιχνιδιού» που είχε διαδοθεί το 2015 και παρότρυνε τους εφήβους να εξαφανιστούν για 12, 24 ή 72 ώρες. Ασφαλώς οι γονείς πανικοβάλλονται και βιώνουν τεράστια αγωνία όσο αναζητούν το παιδί τους με τη βοήθεια των αρχών.

Είναι σημαντικό να ενημερωθούν οι γονείς και οι έφηβοι για την «Πρόκληση των 48 ωρών» προκειμένου να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά και στη χώρα μας. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία «πρόκληση» στο συγκεκριμένο «παιχνίδι». Αντίθετα, οι αξιοσημείωτοι κίνδυνοι και οι πρακτικές δυσκολίες που θα έχει να αντιμετωπίσει ένας έφηβος ζώντας για δύο (ή περισσότερες μέρες) μακριά από το σπίτι του, χωρίς να επικοινωνεί με την οικογένειά του είναι χρήσιμο να τεθούν υπόψη του εφήβου. Έτσι, θα αποκτήσει μια ρεαλιστική εικόνα της κατάστασης και θα αντιληφθεί ότι μπορεί να έχει ενδεχομένως μια πλασματική ακόμα και ωραιοποιημένη ιδέα της φυγής όπως εκείνη έχει προβληθεί σε διάφορες ταινίες.

Οι γονείς μπορούν να διαβεβαιώσουν τον έφηβο ότι δε χρειάζεται να αποδείξει πως μπορεί να τα καταφέρει αφού ήδη γνωρίζουν τις δυνατότητές του. Επιπλέον, αν κάποιοι έφηβοι επιδιώκουν να προσελκύσουν την προσοχή και να βλέπουν το όνομά τους να αναφέρεται συχνά στα social media, σίγουρα αυτός δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος. Σήμερα, που η δημοσιότητα έχει αποκτήσει τόσο μεγάλη αξία, είναι χρήσιμο να συζητήσουμε με τους εφήβους τη διαφορά της κακής με την καλή δημοσιότητα, με ποιους τρόπους την αποκτάμε, σε τι μπορεί να μας ωφελήσει και σε τι να μας βλάψει.

Τέλος, οι γονείς μπορούν να υπενθυμίζουν συχνά στους εφήβους ότι είναι πρόθυμοι να συζητούν μαζί τους οτιδήποτε μπορεί να τους κινεί την περιέργεια στο διαδίκτυο ή ακόμα και να τους προβληματίζει. Η ψύχραιμη και σταθερή ανταπόκριση των γονέων κάνει τους εφήβους να νιώθουν ασφαλείς και ικανοί να αντιμετωπίσουν τις «προκλήσεις» του διαδικτύου.

 Πηγή: efiveia.gr

[1]:http://www.dailymail.co.uk/news/article-4988146/48-hour-Challenge-urges-teenagers-missing-DAYS.html#ixzz4zuLxW200

Ανακαλυπτική Διδασκαλία: Πολύτιμος βοηθός και όχι πανάκεια!

Καιρός να περιορίσουμε την ανακαλυπτική διδασκαλία

Θυμάμαι πως από την πρώτη στιγμή που δούλεψα στο σχολείο μία φράση κυριαρχούσε στις επιμορφώσεις: ανακαλυπτική διδασκαλία. Αν θυμάμαι καλά ασπάστηκα νωρίς το συγκεκριμένο τρόπο διδασκαλίας. Βόλευε που δίδασκα σε μεγάλες τάξεις, ήταν κάτι διαφορετικό από τα διδακτικά πρότυπα με τα οποία είχα μεγαλώσει, την υιοθέτησα σχετικά εύκολα. 

Βέβαια πού και πού άκουγα αντιρρήσεις από ανθρώπους που θεωρούσα καλούς εκπαιδευτικούς, αλλά δεν τους έδινα μεγάλη σημασία. Πιστεύω πως το πρώτο καμπανάκι χτύπησε στην Α΄ Δημοτικού. Δεν φτάνει που δεν είναι τόσο αποτελεσματική μέθοδος διδασκαλίας· τα μικρά πολλές φορές δεν καταλαβαίνουν καν τι τους ζητάς.

Το δεύτερο καμπανάκι ήταν η ειδική αγωγή. Άντε να πεις σε μαθητή που δυσκολεύεται να ανακαλύψει. Δε γίνεται. Έχουν ανάγκη να τους στηρίξεις, να τους καθοδηγήσεις, να τους εξηγήσεις, να τους δείξεις τον δρόμο προς την επιτυχία. Αν μπορούσαν να τα κάνουν μόνα τους όλα αυτά για ποιο λόγο θα υπήρχε η ειδική αγωγή;

Το τρίτο και τελευταίο καμπανάκι ήταν η γνωστική ψυχολογία. Πληθώρα ερευνών αποκαλύπτει ότι, όσον αφορά τους αρχάριους, η άμεση διδασκαλία υπερέχει της ανακαλυπτικής διδασκαλίας, ακόμα και αν προσφέρεται μερική καθοδήγηση στους μαθητές. Υπάρχουν αρκετές έρευνες που το στοιχειοθετούν, και παραπέμπω στις παρακάτω οι οποίες είναι διαδικτυακές, ελεύθερες και το μόνο μειονέκτημα που έχουν είναι ότι είναι στα Αγγλικά (Principles of Instruction: Research-Based Strategies That All Teachers Should Know, Putting students on the path to learning, The Science of Learning).

Αυτήν τη στιγμή προσπαθώ να ενσωματώσω όσο περισσότερο μπορώ την άμεση διδασκαλία. Προς θεού δεν εννοώ τη μετωπική διδασκαλία· τη διδασκαλία δηλαδή στην οποία ο δάσκαλος μιλάει με τις ώρες και οι μαθητές κοιμούνται. Η άμεση διδασκαλία είναι κάτι εντελώς διαφορετικό κατά την οποία οι μαθητές βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση. Συνοπτικά θα έλεγα ότι αποτελείται από τρία βήματα:

α) δείχνεις στον μαθητή τι θα μάθει, 

β) εξασκείται με τη βοήθεια του δασκάλου,

γ) αυτονομείται και εξασκείται μόνος του. 

Με το πρώτο βήμα εξηγείς αναλυτικά με πολλά παραδείγματα και αντιπαραδείγματα τι θα μάθει ο μαθητής. Δεν είναι δυνατό να περιμένουμε όλοι οι μαθητές να μπορούν να ανακαλύπτουν συνέχεια όλη τη γνώση. Κερδίζεις πολύτιμο χρόνο και κυρίως μαθαίνουν πολύ περισσότεροι μαθητές.

Με το δεύτερο βήμα είσαι συνέχεια κοντά στον μαθητή, παρεμβαίνοντας έγκαιρα για να διορθώσεις οποιοδήποτε λάθος. Είναι ένας τρόπος διδασκαλίας που, αντίθετα από αυτά που συχνά λέγονται, είναι ενεργητικοί και οι δύο συμμετέχοντες: και ο δάσκαλος και ο μαθητής.

Το τρίτο βήμα εμπεριέχει τη συνεχή εξάσκηση, πρακτική η οποία είναι απαραίτητη προκειμένου να ανακαλούνται εύκολα και γρήγορα οι γνώσεις που υπάρχουν στη μακροπρόθεσμη μνήμη και να αυτοματοποιηθούν ποικίλες δεξιότητες που διδάσκονται στο σχολείο (Strengthing the Student Toolbox).

Η σημαντικότερη αντίρρηση για την άμεση διδασκαλία είναι πως δε βοηθά τον μαθητή να μάθει να σκέφτεται, να δημιουργεί, να ασκεί κριτική, να ερευνά. Ισχύει το αντίθετο: είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθει ο μαθητής να σκέφτεται, να δημιουργεί, να ασκεί κριτική, να ερευνά. Γιατί από τη μια εξασφαλίζει πως ο μαθητής θα έχει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να αντεπεξέλθει στις παραπάνω νοητικές λειτουργίες και από την άλλη, από ό,τι φαίνεται, είναι ο καλύτερος τρόπος για να διδάξει τον μαθητή να τις πραγματοποιεί με επιτυχία.

Πηγή: imerologiodaskalou.blogspot.gr

Σχόλιο Διαχειριστή: Φυσικά και είναι απαραίτητη η ανακαλυπτική διδασκαλία μέσα σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα. Σήμερα όμως τείνουμε ως εκπαιδευτικοί να αποδίδουμε μεγαλύτερο ρόλο από αυτόν που της αναλογεί. Πρέπει πάντα να έχουμε κατα νου ότι ο τύπος αυτός πρέπει να λειτουργεί συμπληρωματικά σε άλλες μορφές διδασκαλίας (μετωπική, άμεση, ομαδοσυνεργατική κ.α.). Μόνο έτσι το όφελος για τον μαθητή/μαθήτρια θα είναι το μέγιστο.